GENEL piyasacı SAĞLIK SİGORTASI…

GENEL piyasacı SAĞLIK SİGORTASI…
Geçen sayıdaki yazımda piyasacı sağlıktan bahsetmiş ve genel olarak sağlık çalışanı ile ilgili olumsuzluklarından bahsetmiştim. Yazının sonunda bir sonraki yazıda Piyasacı sağlık vatandaşa ne getirir? Ne götürür? Nasıl kokar? Konularına değineceğim demiştim.
Piyasacı sağlığın diğer ticari faaliyet konularından farkı ele alınmadığını söylemiş ve piyasada üretilen her malın veya hizmetin bir raiç değer üzerinden değişime konu olacağını anlatmıştım.
Arz talep dengesi diye adlandırılan bu mantığın sağlık için de geçerli olacağını ve terzinin diktiği gömlek gibi hemşirenin ürettiği hizmetinde aynı denge ile ele alınacağını da yazdığımı anımsıyorum. Kaldığımız yerden devam edersek konu daha anlaşılır olacaktır.
Eli silahlı bir adam eczaneden içeri girer ve silahı eczacı kalfası temelin alnına dayar. “Bu bir soygundur. Bütün paraları ver.” der. Temelin cevabı: “Reçetesüz heç bir şey vermiyruk.”
Eczacı, temele reçetesiz hiçbir şey verme derken bu durumu kastetmemiştir. Ama sizin ne anlattığınız değil karşıdakinin ne anladığı önemlidir.
İşte aynı mantıkla piyasa kurallarını alıp olduğu gibi sağlık alanında uygulamaya çalışanların olayın ciddiyetini anlamadıkları çok açık.
Sağlık hizmeti öyle bir hizmettir ki toplumdaki hastalık halini öngörerek önlem almak gerektiren buna rağmen ihtiyaç duyana ihtiyaç anında, ihtiyacı kadar, ihtiyaç duyduğu süre kadar kısa sürede karşılamak gerekir.
Vatandaşa sağlığı paran kadar alda diyemezsin. İlk yazıda örnek verdiğim için tekrar örnek veriyorum. Araba üreticisi ne kadar araba üreteceğine, hangi kalitede araba üreteceğine piyasanın arz talep dengesi ile karar verir. Sizde nasıl bir araba alacağınıza veya araba alıp almayacağınıza paranız oranında karar verirsiniz.
Peki ya sağlık böylemidir? Verem hastası ben tedavi olmak istemiyorum derse sen bilirsin mi diyeceğiz? Diyelim ki dedik o verem hastasının dolmuşa binmesini, sinemaya gitmesini de engelleyebilecek misiniz?
Eğer verem hastası tedavi olmazsa çevresini de hasta edecektir. Birde dirençli bir mikrop saçtığını varsayarsanız sizin verem aşınız, sağlıklı beslenmeniz, temizliğe dikkat etmeniz sizi ne kadar korur?
Aile hekimliği ile birlikte uygulamaya girecek olan Genel Sağlık Sigortasında(GSS)da, eczacı kalfası temelde olduğuna benzer, hayati yanlışlar olduğunu görüyoruz.
Bakın ilk olarak sigorta modelini öngörüyor ki bunun işlemeyeceği Bağ-kurun prim toplama oranlarından kolayca anlaşılabilir.
İkincisi, “Temel Teminat Paketi” diye adlandırılan “Paran Kadar Sağlık” anlamına gelen bir uygulama dikkati çekiyor. Bu uygulamada Sosyal Güvenlik Kurumu(SGK) ödediğin prim oranında paketler hazırlıyor. Örn: 127 YTL altında gelire sahip olan bir vatandaşın primini devlet aylık 47 YTL olarak ödüyorsa bu kapsamdaki vatandaşların o yılki sağlık harcamalarının ortalamasının 47 YTL nin altında olması gerekir ki SGK kar edebilsin. 47 YTL nin üstüne çıkamaz. Çıkacak gibi olursa SGK önlem alır.
Nasıl? Çok basit. Hizmetin kapsamını daraltır ya da primi arttırır.
Bu ne demek? SGK ca en gereksiz ve pahalı bulunan hizmet kapsam dışına çıkarılır. Örn: Antidepresanlar kapsam dışıdır.” diyebilir. Başka ülkelerde öyle yapmışlar çünkü.
Diyelim ki geliriniz 127 YTL nin üstünde ve kendi priminizi kendiniz ödüyorsunuz. Aynı şey sizin içinde geçerli olacaktır.
İfade edildiği şekli ile herkes sigortalı olacak ama parası kadar.
İşin birde aile hekimliği ile ilgili olan yanları var. Hani diyorlar ya herkesin bir doktoru olacak. Doğru. Ama yorgun bir doktoru olacak. 3500 ile 4000 nüfusa bakan ve her işe tek başına yetişmeye çalışan ve yetişemeyeceği içinde yeterli özeni gösteremeyen yorgun ve ekibini kaybetmiş, yalnız bir doktoru.
Günde ortalama 60 hasta muayene eden, gebe takiplerini yapan, bebek takiplerini yapan, kronik hastalarının ev ziyaretlerini yapan, aşılamaları yapan ve toplum sağlığının gerektirdiği bütün işleri bir sağlık personeli(ebe veya hemşire) ile yetiştirmeye çalışan bir doktoru olacak.
Sigorta kurumu ile vatandaş arasında sıkışıp kalmış bir doktor.
Yazının başında “Piyasacı sağlık vatandaşa ne getirir? Ne götürür? Nasıl kokar?” diye sormuştum.
Piyasacı sağlık; Vatandaşa paran kadar sağlık getirir. Sağlık hakkını alıp götürür, sağlık yardımına dönüştürür. Kesinlikle kötü kokar.
Sağlıcakla…